Ομιλία της Προέδρου του ΣΕΓΘ στην Ημερίδα αφιερωμένη σε τρεις χαρισματικές γυναίκες

Ομιλία της Προέδρου του Συνδέσμου Επιστημόνων Γυναικών Θεσσαλονίκης Ελένης Μανδρίνου Τσουρέκα στην ημερίδα που διοργάνωσε το Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης με θέμα “Γυναίκες που σημάδεψαν τη Θεσσαλονίκη”.

Δευτέρα, 17 Οκτωβρίου 2022

Εντιμότατοι εκπρόσωποι των Αρχών,
Κυρίες και κύριοι,

Χαιρετίζω την πρωτοβουλία του Κέντρου Ιστορίας του Δήμου Θεσσαλονίκης να τιμήσουν τρεις χαρισματικές πρωτοπόρες γυναίκες, την Αγγελική Μεταλλινού, την Αρίστη Παγιατάκη και την Ελένη Σκούρα. Τρεις επιφανείς μορφές που η παρουσία τους ζωντάνεψε την πόλη μας και τη χώρα γενικότερα. Τρεις γυναίκες που άφησαν το στίγμα τους στον επιστημονικό κόσμο. Ήταν πυλώνες των κοινοτήτων τους, αξιοσέβαστες ηγέτιδες στα πεδία δράσης τους και πρότυπα ήθους στην προσωπική τους ζωή.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ, οφείλουμε να θυμόμαστε το σπουδαίο έργο αυτών των πρωτοπόρων γυναικών. Το έχουμε ανάγκη υπό το βάρος του τρέχοντος εκφυλισμού της πνευματικής μας κουλτούρας και της έλλειψης πνευματικής ηγεσίας παρόμοιου μεγέθους. Η ανάγκη αυτή γίνεται πιο επιτακτική αν αναλογιστούμε τη συντονισμένη προσπάθεια στροφής σε πρακτικές που απαξιώνουν και εργαλειοποιούν τις γυναίκες παγκοσμίως.
Ως “πρώτη”, όπως την έχουν ονομάσει επακριβώς οι βιογράφοι της και άλλοι, η Αρίστη Παγιατάκη είναι μια αξιοθαύμαστη προσωπικότητα και είμαι ευγνώμων για την ευκαιρία να μοιραστώ μαζί σας εν συντομία τις σκέψεις μου γι’ αυτήν.
Όταν η Θεσσαλονίκη διεξήγαγε τις πρώτες δημοτικές εκλογές το 1951, η Αρίστη Παγιατάκη εξελέγη πρώτη σε ψήφους, πρώτη γυναίκα δήμαρχος στην Ελλάδα, καθώς και πρώτη δημοτική σύμβουλος της πόλης. Ήταν η πρώτη γυναίκα διευθύντρια κλινικής και ινστιτούτου της χώρας, καθώς και πρωτοπόρος στους τομείς της ιατρικής, του κοινωνικού ακτιβισμού και του γυναικείου κινήματος. Υπήρξε πρόδρομος στον χώρο πολλών γυναικείων σωματείων και οργανώσεων και είναι αξιοσημείωτο ότι βοήθησε στη δημιουργία του Συνδέσμου Επιστημόνων Γυναικών Θεσσαλονίκης, προωθώντας τη χειραφέτηση της Ελληνίδας και την επίτευξη νομικής ισοτιμίας μεταξύ των δύο φύλων.
Στην ουσία, η Αρίστη Παγιατάκη ίδρυσε τον Σύνδεσμο Επιστημόνων Γυναικών Θεσσαλονίκης το 1948 μαζί με απόφοιτες του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσ/νίκης. Πρώτη πρόεδρος εξελέγη η Αγγελική Τσάκωνα, με αντιπρόεδρο την Παγιατάκη. Από το 1954 έως το 1960 διετέλεσε η ίδια πρόεδρος και κατά τα έτη 1960-1962, αποτέλεσε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου.
Η θητεία της ως πρόεδρος του Συνδέσμου αποτέλεσε το επιστέγασμα της κοινωνικής της δράσης, καθώς διαδραμάτισε ενεργό ρόλο στην ανάδειξη των γυναικείων ζητημάτων και στην προώθηση του γυναικείου κινήματος. Η ηγετική της παρουσία συνοδεύθηκε από ένα ευρύ φάσμα δραστηριότητας, συμβάλλοντας καθοριστικά στην χάραξη της αποστολής του Συνδέσμου: τη συνένωση όλων των επιστημόνων γυναικών Θεσσαλονίκης, την ανάπτυξη κοινωνικής ευθύνης στις γυναίκες, την ενδυνάμωση της επιστημονικής και επαγγελματικής τους κατάρτισης, την καλλιέργεια των ηθικών αξιών με στόχο την στήριξη του θεσμού της οικογένειας και της επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων.
Ακολουθώντας τα βήματα της Παγιατάκη, ο Σύνδεσμος Επιστημόνων Γυναικών Θεσσαλονίκης άνθισε σε μια δύναμη στην πόλη μας με πανελλήνια επιρροή, συμβάλλοντας στην προαγωγή των δικαιωμάτων των γυναικών. Πρωταρχικός στόχος του είναι η πρόοδος των γυναικών σε όλους τους τομείς της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης της οικονομίας, του πολιτισμού και της εκπαίδευσης, και η πλήρης και αποτελεσματική εφαρμογή της ισότητας των δύο φύλων σε όλες τις πτυχές της ζωής. Ο Σύνδεσμος επιδιώκει επίσης να ευαισθητοποιήσει τη συνείδηση του κοινού σε θέματα που σχετίζονται με τη βελτίωση των διαπροσωπικών σχέσεων, την προώθηση της αμοιβαίας κατανόησης και σεβασμού, την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, την ενδυνάμωση των πολιτιστικών, αθλητικών και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων και γενικότερα την ηθική και πνευματική καλλιέργεια του ατόμου.
Οι τρέχουσες δραστηριότητες του Συνδέσμου περιλαμβάνουν σεμινάρια, διαλέξεις, εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές εκδρομές, ξεναγήσεις, ομάδες γιόγκα και παραδοσιακών χορών, ομάδες αυτογνωσίας, βιβλίου αλλά και καλής διατροφής. Από το 2015 έως και σήμερα, το ταμείο του Συνδέσμου παρέχει μια σημαντική ετήσια επιχορήγηση και οικονομική βοήθεια σε άξιες φοιτήτριες ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης που δεν μπορούν να συνεχίσουν και να ολοκληρώσουν την εκπαιδευτική τους κατάρτιση λόγω οικονομικών περιορισμών.

Είναι καιρός να αναγνωρίσουμε ότι οι γυναίκες αποτελούν ένα ουσιαστικό μέρος της κοινωνίας μας. Δεν είναι απλώς μητέρες και σύζυγοι. Είναι επίσης ηγέτιδες, στοχαστές και πρωταγωνιστές στις κοινότητες τους. Σκοπός μας είναι να συμβάλλουμε περαιτέρω στην αναγνώριση τους και στην ανάδειξη του τρόπου με τον οποίο μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο μας προς το καλύτερο.
Ο Σύνδεσμος Επιστημόνων Γυναικών Θεσσαλονίκης επιδιώκει να προωθήσει περαιτέρω το στάτους της γυναίκας στην κοινωνία συνεχίζοντας τη μακροχρόνια εξελικτική του πορεία, που ανέκαθεν εστιαζόταν στην παροχή υποστήριξης, εκπαίδευσης και κατάλληλης επικοινωνίας στα μέλη του. Το μέλλον δεν είναι ούτε φύλου αρσενικού ούτε φύλου θηλυκού. Το μέλλον οφείλει να είναι ίσο και εξίσου ελπιδοφόρο για όλες και για όλους. Είναι αλήθεια ότι χρειάζονται πολλά ακόμα να γίνουν προς αυτή την κατεύθυνση. Ωστόσο, ο Σύνδεσμος θα συνεχίσει να είναι αρωγός σε αυτό το έργο, το οποίο ξεκίνησε η Αρίστη Παγιατάκη, η “πρώτη”.

Σας ευχαριστώ θερμά για το ενδιαφέρον σας.