Το Σάββατο 1 Φεβρουαρίου 2025, ο Σύνδεσμος Επιστημόνων Γυναικών Θεσσαλονίκης πραγματοποίησε μια πολύ ενδιαφέρουσα ξενάγηση με ξεναγό τον κ. Κωνσταντίνο Σφήκα, στο παράλιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης.
Τα μέλη και οι φίλοι του Σ.Ε.Γ.Θ, συγκεντρώθηκαν στην Πλατεία Ελευθερίας και η ξενάγηση ξεκίνησε.
Η Θεσσαλονίκη μας, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στην Ελλάδα, μια πόλη 2300 χρόνων που αποτελεί σήμερα το μητροπολιτικό κέντρο ολόκληρου του Βορειοελλαδικού χώρου, είναι γεμάτη με πολιτιστικά αξιοθέατα.
Ξεκινήσαμε από την Πλατεία Ελευθερίας, κεντρική πλατεία στη Θεσσαλονίκη η οποία διαμορφώθηκε μετά τα μέσα του 19ου αιώνα, όταν γκρεμίστηκαν τα παραλιακά βυζαντινά τείχη της Θεσσαλονίκης, τα οποία, όπως προέκυψε από αρχαιολογικά ευρήματα, βρίσκονταν βόρεια της σημερινής οδού Καλαποθάκη.
Εκεί βρίσκεται το Μνημείο Εβραϊκού Ολοκαυτώματος, γνώστο και ως Menorah in Flames,το οποίο είναι γλυπτό που δημιουργήθηκε το 1997 από τον Νάνντορ Γκλιντ ως μνημείο του Ολοκαυτώματος για να τιμήσει την απελάση των Εβραίων της Θεσσαλονίκης.
Συνεχίζοντας, φτάσαμε στα Λαδάδικα
που βρίσκονται κοντά στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Για αιώνες ήταν ένα από τα πιο σημαντικά εμπορικά κέντρα της πόλης. Η ίδια η ονομασία Λαδάδικα προέρχεται από την ύπαρξη πολλών καταστημάτων χονδρικής στην περιοχή όπου πωλούνταν κυρίως ελαιόλαδο.
Απέναντι συναντάς το Μέγαρο Στάιν το οποίο βρίσκεται στην οδό Βενιζέλου 6 και Καλαποθάκη 2, μια ανάσα από τον Θερμαϊκό στην άκρη της πλατείας Ελευθερίας. Η γυάλινη σφαίρα στην κορυφή του, παίρνει όλες τις αποχρώσεις του πράσινου, ανάλογα με το πώς πέφτει το φως του ήλιου, και το καθιστούν ένα από τα πιο χαρακτηριστικά κτήρια της πόλης.
Περπατώντας παραλιακά, φτάσαμε στην Πλατεία Αριστοτέλους μία από τις κεντρικές πλατείες της Θεσσαλονίκης. Η πλατεία αποτελεί ένα δημοφιλές σημείο για τους τουρίστες και τους κατοίκους, με πολλά αναψυκτήρια και καφέ και είναι χώρος πολιτικών συγκεντρώσεων και ποικίλων καλλιτεχνικών εκδηλώσεων.
Πήρε το όνομά της από τον έλληνα φιλόσοφο Αριστοτέλη.
Επίσης άξια θαυμασμού είναι τα Εκλεκτικιστικά διατηρητέα πολυόροφα σπίτια κατά μήκος της παλιάς παραλίας.
Ξεναγηθήκαμε στον Ι.Ν. της Νέας Παναγίας ο οποίος βρίσκεται στο νοτιανατολικό τμήμα της παλιάς πόλης της Θεσσαλονίκης, σε μικρή απόσταση από τον Λευκό Πύργο. Είναι ένα κεραμοσκεπές κτίσμα που κτίσθηκε το 1727, όπως προκύπτει από μαρμάρινη επιγραφή πάνω από τη νότια είσοδο του ναού και τιμάται στη μνήμη της Κοίμησης της Θεοτόκου. Επειδή η λατρεία της “Κοίμησης” θεωρείται σαν υπέρτερη της “Γέννησης” της Θεοτόκου ο ναός αυτός ονομάστηκε “Μεγάλη Παναγία” σε αντιδιαστολή προς την “Μικρή Παναγία” που είναι ο ναός της Παναγούδας ( όπου εορτάζεται η Γέννηση της Παναγίας ). Παλαιότερα ήταν γνωστή και με την ονομασία “Τρανή Παναγία”.
Στη βορειοανατολική γωνία του ιερού ναού της Νέας Παναγίας, στην προέκταση της οδού Μητροπόλεως, στη Θεσσαλονίκη, ορθώνεται ένα παραμελημένο κομμάτι λίθου, που δεν θυμίζει καθόλου την αλλοτινή του αίγλη. Το κομμάτι αυτό ανήκε κάποτε στο Ρωμαϊκό Ιππόδρομο της Θεσσαλονίκης.Τον Ιππόδρομο έχτισε στις αρχές του 4ου αιώνα ο αυτοκράτορας Γαλέριος, ο οποίος την εποχή της Τετραρχίας επέλεξε ως έδρα του τη Θεσσαλονίκη, μετά την επιστροφή του το 299 μ.Χ. από μια νικηφόρο εκστρατεία εναντίον των Περσών.
Και η τελευταία μας στάση ο Λευκός Πύργος.
Ο Λευκός Πύργος της Θεσσαλονίκης, είναι οχυρωματικό έργο Οθωμανικής
κατασκευής του 15ου αιώνα (χτίστηκε πιθανόν μεταξύ 1450-70). Σήμερα θεωρείται χαρακτηριστικό μνημείο της Θεσσαλονίκης και είναι ό,τι έχει σωθεί από την κατεδαφισμένη οθωμανική οχύρωση της πόλης.Η σημερινή μορφή του πύργου αντικατέστησε Βυζαντινή οχύρωση του 12ου αιώνα για να χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια ως κατάλυμα φρουράς Γενιτσάρων και ως φυλακή θανατοποινιτών. Σήμερα λειτουργεί ως μουσείο και είναι ένα από τα πιο γνωστά κτίσματα-σύμβολα πόλεων στην Ελλάδα. Έχει 6 ορόφους, 34 μέτρα ύψος και 70 μέτρα περίμετρο.Ο Λευκός Πύργος έχει θέα την παραλία της Θεσσαλονίκης.
Τον βρίσκουμε με δύο ονομασίες, ανάλογα με τη χρήση που είχε :Πύργος των Γενιτσάρων, και Πύργος του αίματος (Κανλή Κουλέ), όταν έγινε φυλακή και τόπος εκτέλεσης καταδίκων.
Το σύγχρονο όνομά του το πήρε όταν ένας Εβραίος κατάδικος, ο Nathan Guidili, τον ασβέστωσε με αντάλλαγμα την ελευθερία του, το 1891.
Η τελική µορφή του περιβάλλοντα χώρου του Λευκού Πύργου σχεδιάστηκε από την Κατερίνα Τσιγαρίδα και ολοκληρώθηκε το 2008. Η ίδια τον χαρακτηρίζει καθοριστικό σαν σύμβολο για την πόλη: «Ο Λευκός Πύργος στην ελεύθερη σημερινή του υπόσταση ορίζει το περίγραμμα της Θεσσαλονίκης στην όψη της από τη Θάλασσα. Ακόμα και αν η πόλη πια δεν προσεγγίζεται από τη θάλασσα, αυτή παραμένει η εμβληματική της όψη και η πραγματική της ομορφιά…”
Ευχαριστούμε θερμά τον αγαπημένο μας ξεναγό κ. Κωνσταντίνο Σφήκα ο οποίος μας ταξίδεψε στο σήμερα και στο χτες με μία καταπληκτική ξενάγηση που μας συνεπήρε. Μάθαμε, είδαμε ,επισκεφτήκαμε, μεταφερθήκαμε νοερά σε άλλες εποχές, ζήσαμε τα γεγονότα, ζήσαμε την ιστορία του τόπου μας!
Ευχαριστούμε επίσης θερμά, όλα τα μέλη και τους φίλους που συμμετείχαν σ’ αυτήν την πολύ ενδιαφέρουσα ξενάγηση.
